Yapay Zeka ile Hukuk Araştırması Denemeleri | Doç. Dr. Ertuğrul AKÇAOĞLU

Birkaç meslektaşımla birlikte hukuka özgü bir YZ projesine kafa yoruyoruz. (Bizimkisinin özünde mevcut LLM modellerinin fine-tune edilerek doğruluğunun artırılması yatıyor. Detaylarını sonra paylaşırım.) Dolayısıyla fırsat buldukça gerek Türkçeye özgü gerekse hukuka ilişkin mevcut projeleri takip etmeye çalışıyorum.

Bugün, hafta sonu olmasından istifade edip GitHub’daki Yargı MCP ve Mevzuat MCP projelerini deneyimlemek istedim. Bu MCP projeleri, Claude gibi yapay zeka modellerine Türkiye’nin mevzuat ve içtihat veritabanlarına programatik olarak erişme yeteneği kazandırıyor. Claude Desktop üzerinden bir Free Tier hesap açıp ilgili MCP’lerle ilişkilendirmeye karar verdim.

Bu sürecin aşamalarını da Gemini AI’a danışarak işlettim. Mevzuat MCP sorunsuz çalıştı, Yargı MCP‘nin kodunda ise lokalde ufak bir değişiklik yapmam gerekti. Şimdi sorgular ve sonuçlarıyla oynuyorum. (Tabii Free Tier’de bir süre sonra Claude “çok oynadın, biraz dinlen” diyor…)

Benim gibi denemek isteyen olursa, macOS üzerindeki kurulum aşamalarını aşağıya ekledim. Şuradan bakabilir, birebir size uymazsa AI yardımıyla gerekli değişiklikleri yaparak kendi sisteminize uyarlayabilirsiniz.

Bu kurulumu yaparken birkaç kritik engelle karşılaştım: Python sürüm uyumsuzlukları, komutların Claude tarafından bulunamaması ve hatta projelerden birindeki küçük bir kod hatası. Bu kılavuzu, sizi bu potansiyel sorunlardan kurtarmak ve kurulumu pürüzsüz hale getirmek için, tüm çözüm adımlarını birleştirerek hazırlandım (daha doğrusu, ben komutları (promptları) verdim, Gemini benim komutlarımın gereği olan bilgisayar komutları ve bu metnin çoğunu hazırladı).

Kurulum Adımları:

Adım 0: Ön Hazırlıklar – Gerekli Uygulamaların Kurulumu

Her şeye başlamadan önce, çalışma ortamımızın hazır olduğundan emin olalım.

Claude Desktop Kurulumu: Eğer bilgisayarınızda kurulu değilse, resmi web sitesinden indirip kurun.
- Claude Desktop İndirme Sayfası
Geliştirici Araçlarının Kurulumu (Xcode Command Line Tools): Bu araçlar, birçok yazılımın Mac üzerinde kurulabilmesi için temel derleyicileri ve git gibi komutları içerir.
- Terminal‘i açın (Uygulamalar > İzlenceler > Terminal).
- Aşağıdaki komutu yapıştırıp Enter‘a basın:
```
xcode-select --install
```
- Bir pencere açılırsa kurulumu onaylayın. Eğer “command line tools are already installed” (komut satırı araçları zaten yüklü) şeklinde bir uyarı alırsanız, bu adım sizin için zaten tamamlanmış demektir.

Adım 1: Doğru Python Sürümünü Kurmak (Python 3.12)

Projenin bağımlılıkları, ne çok yeni (3.13+) ne de çok eski (3.10-) bir Python sürümü gerektiriyor. Deneyimlerimiz sonucunda en stabil ve uyumlu sürümün Python 3.12 olduğunu tespit ettik.

Python 3.12 İndirme:
- Resmi Python web sitesini ziyaret edin: https://www.python.org/downloads/macos/
- Sayfada “Python 3.12.x” başlığı altındaki en güncel sürüm için “macOS 64-bit universal installer” linkine tıklayarak DMG dosyasını indirin.
- İndirdiğiniz dosyayı açın ve standart kurulum adımlarını takip ederek tamamlayın. Bu işlem, sisteminizdeki diğer Python sürümlerine dokunmadan yanlarına kurulacaktır.

Adım 2: Gerekli Komut Satırı Araçlarını Kurma ve Tanıtma

Projelerin bağımlılıklarını yönetecek uv aracını kuracağız ve Claude Desktop gibi masaüstü uygulamalarının bu komutu bulabilmesini sağlayacağız.

uv Paket Yöneticisini Kurun:
```
curl -LsSf https://astral.sh/uv/install.sh | sh
```
ÖNEMLİ: Kurulum bittikten sonra, değişikliğin algılanması için Terminal uygulamasını tamamen kapatıp yeniden açın.
uvx Komutunu Sisteme Tanıtın: Bu adım, “komut bulunamadı” hatasını en başından engeller.
- Önce uvx‘in tam yolunu öğrenelim:
```
which uvx
```
  Çıktı büyük olasılıkla /Users/kullaniciadiniz/.local/bin/uvx şeklinde olacaktır. Bu yolu not alın.
- Şimdi, Claude’un da görebileceği genel bir klasöre bu komutların kısayollarını oluşturalım. İlk komut sizden Mac parolanızı isteyecektir. (Not: kullaniciadiniz yazan yeri kendi kullanıcı adınızla değiştirmeyi unutmayın!)
```
# Gerekliyse hedef klasörü oluşturur
sudo mkdir -p /usr/local/bin

# uv için kısayol
sudo ln -s /Users/kullaniciadiniz/.local/bin/uv /usr/local/bin/uv

# uvx için kısayol
sudo ln -s /Users/kullaniciadiniz/.local/bin/uvx /usr/local/bin/uvx
```

Adım 3: `Yargı MCP` Projesindeki Kodu Düzeltmek

Mevcut haliyle yargi-mcp projesi, bir değişken hatası nedeniyle Claude Desktop üzerinde çalışmıyor. Bunu projenin yerel bir kopyasını oluşturarak kolayca düzelteceğiz.

Projeyi Yerel Diskinize Klonlayın (İndirin):

cd ~
git clone https://github.com/saidsurucu/yargi-mcp.git

Hatalı Dosyayı Düzenleyin: nano metin editörü ile ilgili dosyayı açın.
```
nano ~/yargi-mcp/mcp_server_main.py
```
Dosya açıldığında, arama yapmak için Control + W tuşlarına basın. Arama kutusuna LOG_FILE_PATH yazın ve Enter‘a basın. İmleciniz şu satıra konumlanacaktır:
logger.info(f"Logs will be written to: {LOG_FILE_PATH}")
Bu satırın hemen bir üst satırına, aynı girinti seviyesini koruyarak aşağıdaki satırı ekleyin:
```
LOG_FILE_PATH = "yargi_mcp.log"
```
Dosyayı kaydedip çıkın: Control + X → Y → Enter.
Düzelttiğiniz Projenin Tam Yolunu Alın: Bu yolu sonraki adımda kullanacağız.
```
pwd ~/yargi-mcp
```
Çıkan sonucu (örn: /Users/themis/yargi-mcp) kopyalayın.

Adım 4: Claude Desktop ile Entegrasyon

Artık her şey hazır. Claude’a bu iki güçlü aracı nasıl kullanacağını öğreteceğiz.

Claude Desktop’ı açın ve menü çubuğundan Settings > Developer > Edit Config yolunu izleyin.
Açılan claude_desktop_config.json dosyasının içindeki her şeyi (boşsa {} dahil) silin.

Aşağıdaki kod bloğunu kopyalayıp boş dosyaya yapıştırın. </path/to/your/yargi-mcp> yazan yeri, bir önceki adımda kopyaladığınız tam dosya yolu ile değiştirmeyi unutmayın!

{
  "mcpServers": {
    "Mevzuat MCP": {
      "command": "uvx",
      "args": [
        "--python",
        "/usr/local/bin/python3.12",
        "--from",
        "git+https://github.com/saidsurucu/mevzuat-mcp",
        "mevzuat-mcp"
      ]
    },
    "Yargı MCP": {
      "command": "uvx",
      "args": [
        "--python",
        "/usr/local/bin/python3.12",
        "</path/to/your/yargi-mcp>"
      ]
    }
  }
}

Dosyayı kaydedin.

Adım 5: Zaman Aşımını Önlemek İçin Manuel İlk Kurulum

Claude, araçların ilk kurulumu uzun sürdüğü için bağlantıyı koparabilir. Bunu engellemek için, kütüphanelerin kurulumunu bir kereliğine manuel olarak biz yapacağız.

Manuel Kurulum: Terminal’de aşağıdaki iki komutu ayrı ayrı çalıştırın. Her komutun tamamlanması birkaç dakika sürebilir. Komut bittiğinde veya bir başlangıç ekranı geldiğinde Control + C ile durdurup diğerine geçebilirsiniz.
```
# Mevzuat için
uvx --python /usr/local/bin/python3.12 --from git+https://github.com/saidsurucu/mevzuat-mcp mevzuat-mcp --help

# Yargı için (düzelttiğiniz yerel kopya)
uvx --python /usr/local/bin/python3.12 ~/yargi-mcp --help
```

Adım 6: Zafer Anı!

Tüm hazırlıklar tamamlandı.

Claude Desktop‘ı tamamen kapatın (Cmd + Q).
Uygulamayı yeniden başlatın.
Yeni bir sohbet açın ve bir hukuk sorusu sorun!

Örnek Sorgular:

“Türk Ceza Kanunu’nda hakaret suçu nasıl düzenlenmiştir?”
“Yargıtay’ın boşanma davalarında mal paylaşımıyla ilgili emsal bir kararını özetler misin?”
“Kira artış oranlarıyla ilgili Borçlar Kanunu ne diyor ve bu konuda verilmiş güncel mahkeme kararları var mı?”